Wat is een winst-en-verliesrekening en waarom is die belangrijk?

Wat is een winst- en verliesrekening?

De winst- en verliesrekening, ook wel resultatenrekening genoemd, is een financieel overzicht waarin je ziet of je bedrijf winst of verlies heeft gemaakt over een bepaalde periode. Hierin wordt al het inkomende geld (totale omzet) en al het uitgaande geld (totale kosten) tegenover elkaar gezet. Het verschil tussen deze twee laat zien of er sprake is van winst of verlies.

Het verschil met de balans is dat een balans een financieel overzicht geeft op een bepaald moment, terwijl de winst- en verliesrekening dit doet over een bepaalde periode, zoals een jaar of kwartaal. Ook de inhoud is net anders. Op de balans vind je de activa en passiva, en op de winst- en verliesrekening zie je een overzicht van je inkomsten en uitgaven. 

Het opstellen van een winst- en verliesrekening heeft een aantal voordelen. Ten eerste geeft het je natuurlijk een perfect financieel inzicht. Maar daarnaast kun je er nog veel meer gegevens uithalen als je de cijfers op de juiste manier interpreteert. Misschien zijn de onderhoudskosten wel heel erg laag. Dit kan uiteraard iets positiefs zijn, maar kan ook betekenen dat er niet aan onderhoud gedacht is. Of de ziekteverzuimkosten zijn bijvoorbeeld heel hoog, wat kan betekenen dat de tevredenheid onder werknemers laag is. Bovendien is het goed als je de winst- en verliesrekeningen van verschillende periodes met elkaar vergelijkt. Aanzienlijke verschillen kunnen namelijk problemen binnen de organisatie aanduiden.

Een voorbeeld van een winst- en verliesrekening

Hieronder zie je een voorbeeld van een winst- en verliesrekening in 2025.

Welke posten staan in een winst- en verliesrekening?

In de winst- en verliesrekening staan dus al je inkomsten (omzet) en uitgaven (kosten) over een bepaalde periode:

• Omzet: het totaalbedrag dat je verdient door het verkopen van je producten of diensten.
• Kosten: vervolgens trek je de zakelijke kosten van je omzet af. Dit zijn uitgaven die je maakt om je werk te kunnen doen. Denk aan: de inkoop van producten of materialen, abonnementen op software, marketingkosten, personeelskosten, kantoor- of werkruimte, reiskosten, en ga zo maar door. 

Wanneer je de kosten van je omzet haalt, krijg je jouw brutowinst. Dus: Omzet - Kosten = Brutowinst.

De nettowinst is wat er overblijft ná belastingen en eventuele andere correcties. Dus: Brutowinst - Te betalen belasting = Nettowinst. 

Waar gebruik je de winst- en verliesrekening voor?

De winst- en verliesrekening is een ideale tool om de financiële gezondheid van je bedrijf te beoordelen. Ook kun je door het bekijken van dit overzicht bepalen of je bedrijf winstgevend is. Zijn je kosten erg hoog, waardoor er bijna niets overblijft? Dan is je bedrijf niet winstgevend (genoeg). Met de winst- en verliesrekening kun je dan bekijken waar het meeste geld naartoe gaat, en kun je bedenken hoe je dit kan verminderen. Ten slotte is de winst- en verliesrekening nodig voor je belastingaangifte en jaarrekening. In je belastingaangifte geef je namelijk aan wat je in een jaar hebt omgezet, en wat je hebt uitgegeven aan zakelijke kosten. De jaarrekening moet je alleen opstellen als je een BV of andere rechtsvorm met publicatieplicht hebt. Voor ZZP’ers is dit geen verplicht onderdeel. 

Hoe maak je een winst- en verliesrekening?

1. Verzamel al je inkomsten en uitgaven over een bepaalde periode. 
2. Bereken de brutowinst: omzet - kosten.
3. Bereken de nettowinst: omzet - belastingen.

Gelukkig hoef je dat tegenwoordig allemaal niet meer handmatig zelf te doen. Bij veel boekhoudprogramma’s Informer, wordt automatisch een winst- en verliesrekening opgesteld. Alle informatie die je zelf hebt ingevoerd, zet het programma automatisch om in een dergelijke rekening.