Wat zijn activa en hoe herken je ze in je boekhouding?

Wat zijn activa?

Activa zijn alle bezittingen van je bedrijf die waarde hebben. Voorbeelden hiervan zijn je laptop, het geld op je bankrekening of de voorraad van je assortiment, dit valt allemaal onder ‘activa’. Dus activa is alles wat je onderneming bezit en direct of indirect bijdraagt aan het genereren van je inkomsten.

Op de balans staan activa altijd aan de debetkant (links), ze laten de waarde zien van wat jouw bedrijf bezit. Aan de rechterkant van de balans, ook wel de creditzijde genoemd, staan de schulden en het eigen vermogen van je bedrijf, dit noemen ze passiva. In dit hoofdstuk {LINK} leer je meer over passiva en in dit hoofdstuk {LINK} leer je meer over de balans.

Wat valt er onder activa?

Onder activa vallen alle bezittingen van je bedrijf die waarde hebben. Voorbeelden hiervan zijn:

• Gebouwen, zoals een bedrijfspand, opslagruimte of kantoorruimte.
• Apparatuur, zoals een laptop, telefoon of een printer.
• Voorraad, de producten die je gaat verkopen.
• Debiteuren, klanten die jou nog een betaling verschuldigd zijn, dit geld is een bezitting van jouw bedrijf.
• Banksaldo, het geld op jouw zakelijke rekening.
• Kassaldo, het contante geld dat je bijvoorbeeld in je kassa hebt liggen.

Al deze voorbeelden hebben dus direct of indirect een (geld)waarde, en dragen bij aan het genereren van inkomsten.

Soorten activa

We onderscheiden activa in 3 verschillende soorten:

• Vaste activa: bezittingen die langer dan één jaar in je bedrijf blijven.
• Vlottende activa: bezittingen die korter dan één jaar in je bedrijf blijven en om worden gezet in geld
• Liquide middelen: Liquide middelen is het geld dat direct beschikbaar is in je bedrijf. Denk aan je saldo op je zakelijke rekening of het contante geld in je kas. Met deze middelen kun je direct betalingen doen.

Een ezelsbruggetje om het verschil tussen de 3 soorten activa makkelijk te onthouden:

• Vaste activa zitten vast in je bedrijf. 
• Vlottende activa zijn vlot, dus in beweging en zijn zo weer weg uit je bedrijf.
• Liquide middelen kan je nu, op dit moment uitgeven.

Wat zijn vaste activa?

Vaste activa zijn bezittingen die langer dan één jaar in je bedrijf blijven. Denk hierbij aan kantoorruimtes, auto’s van de zaak en laptops. Denk hier niet aan bezittingen die snel verkocht kunnen worden of op kunnen gaan zoals voorraad.

Een goede registratie van vaste activa is belangrijk omdat het duidelijk maakt wat je bedrijf bezit en helpt bij financiële planning. Daarnaast stelt de Belastingdienst eisen aan hoe je vaste activa en afschrijvingen moet boeken. Fouten hierin kunnen leiden tot onjuiste afschrijvingen en mogelijke boetes bij controle.

Wat valt er precies onder vaste activa?

Onder vaste activa vallen alle bezittingen van een bedrijf die voor een langere looptijd worden gebruikt voor de bedrijfsvoering van een onderneming. Er zijn 3 verschillende soorten vaste activa: immaterieel, materieel, en financieel. 

Materiële vaste activa

• Tastbare bezittingen
• Gebouwen, machines, voertuigen

Immateriële vaste activa

• Niet-tastbare bezittingen
• Goodwill, octrooien (patenten), licenties

Financiële vaste activa

• Langdurige financiële belangen
• Aandelen, leningen, obligaties

Afschrijving van vaste activa

Afschrijving is het verdelen van de kosten van een vast activum (zoals een machine, auto of computer) over de jaren waarin het wordt gebruikt. Dit gebeurt omdat zulke bedrijfsmiddelen meestal meerdere jaren meegaan, en je de kosten dus niet in één keer mag aftrekken.

Wil je nou meer hierover weten? Check dan zeker even het hoofdstuk ‘Afschrijven’.

Wat zijn vlottende activa?

Vlottende activa zijn bezittingen die korter dan één jaar in je bedrijf blijven en om worden gezet in geld. Denk hierbij aan voorraad en debiteuren, dit zijn voorbeelden die je verkoopt, gebruikt of terugbetaald krijgt.

Vlottende activa zeggen veel over de liquiditeit van een bedrijf: hoe goed je op korte termijn je rekeningen kunt betalen.

Ze zijn ook belangrijk voor het werkkapitaal, dat is het verschil tussen vlottende activa en kortlopende schulden:

• Positief werkkapitaal: je hebt genoeg korte termijnbezittingen om je schulden te betalen
• Negatief werkkapitaal: je hebt mogelijk een tekort, wat kan duiden op financiële problemen of slecht voorraadbeheer

Daarom is het correct bijhouden van vlottende activa essentieel. Het geeft inzicht in de financiële gezondheid van je bedrijf – zowel op korte als lange termijn.

Wat valt er onder vlottende activa?

Vlottende activa zijn bezittingen van je bedrijf die je binnen één jaar omzet in geld. Denk aan:

• Voorraad
• Debiteuren (openstaande facturen bij klanten)
• Effecten (bijvoorbeeld kortlopende beleggingen)
• Overige vorderingen (zoals vooruitbetaalde kosten of te ontvangen btw)
• Bank en kas (liquide middelen)

Invloed vlottende activa op liquiditeit en solvabiliteit

Vlottende activa zijn cruciaal voor je liquiditeit: hoe beter je deze op orde hebt, hoe makkelijker je kortlopende verplichtingen kunt betalen. Lage liquiditeit vergroot het risico op betalingsproblemen. Ook je solvabiliteit (de verhouding tussen je eigen vermogen en schulden) kan onder druk komen te staan als je vlottende activa te laag zijn. Moderne boekhoudsystemen werken deze gegevens automatisch bij waardoor je altijd weet hoe je er financieel voor staat.

Waar staan activa op de balans?

Activa vormen samen de debetzijde van de balans — oftewel de linkerkant. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen vaste activa, vlottende activa en liquide middelen.

• Vaste activa staan bovenaan deze zijde en bestaan uit bezittingen die langer dan één jaar in je bedrijf blijven, zoals gebouwen, machines of een bedrijfsauto.
• Vlottende activa en liquide middelen komen daaronder en bestaan uit bezittingen die binnen een jaar kunnen worden omgezet in geld, zoals voorraad, debiteuren of je bank- en kassaldo.

Binnen de vlottende activa en liquide middelen wordt vaak een volgorde gehanteerd op basis van liquiditeit: van minst naar meest snel om te zetten in geld. Denk bijvoorbeeld aan: voorraad → debiteuren → bank/kas. Zo zie je in één oogopslag hoe jouw bedrijf gefinancierd is én waar je middelen zitten.

Voorbeeld balans (debetzijde):

Vaste activa (VA):

• Materiële vaste activa
• Immateriële vaste activa
• Financiële vaste activa

Vlottende activa (VLA):

• Voorraden
• Debiteuren
• Effecten
• Overige vorderingen (zoals vooruitbetaalde kosten / transitorische posten)

Liquide middelen

• Bank
• Kas

Hoe zit dit bij jou? 🫵

We zijn tot het einde gekomen van dit uitgebreide hoofdstuk over activa! Het is nu natuurlijk zaak om dit te koppelen aan je eigen situatie, daarom wil ik je graag opstapelen met 3 vragen waar je over kan gaan nadenken: 

1. Welke bezittingen in jouw bedrijf vallen onder vaste activa en welke onder vlottende activa?
2. Kun jij op korte termijn al je rekeningen betalen met je vlottende activa?
3. Gebruik je al een systeem om je voorraad, debiteuren en afschrijvingen automatisch bij te houden?

Succes!